Wat is identiteitsfraude?
Identiteitsfraude is frauderen door iemands identiteit over te nemen. In uw naam shopt de crimineel bijvoorbeeld online. Hij krijgt de spullen, u krijgt de rekening. Bij identiteitsfraude (id-fraude) misbruiken criminelen persoonlijke gegevens die ze bemachtigen via een online advertentie, social engineering of met een phishing e-mail. Hiermee worden bijvoorbeeld bankrekeningen geopend op uw naam, waarnaar crimineel geld kan worden doorgesluisd. Of de crimineel gebruikt uw gegevens om bijvoorbeeld aankopen op krediet te doen.
Veilig Bankieren TV
In de video’s van Veilig Bankieren TV leert u alles over veilig bankieren. Marc van Veilig Bankieren TV legt uit welke trucs ze gebruiken en wat u ertegen kunt doen. Laat u niet misleiden door verdachte mailtjes, appjes of telefoontjes. Niet iedereen is wie hij zegt dat hij is.
Meld identiteitsfraude
Gelukkig nemen veel organisaties maatregelen tegen identiteitsfraude. Banken hebben bijvoorbeeld iDIN ontwikkeld, waarmee u met de veilige en vertrouwde inlogmiddelen van uw eigen bank uzelf bekend maakt bij overheidsinstanties, verzekeringsmaatschappijen of webwinkels. U kunt zelf ook veel doen om identiteitsfraude te voorkomen. Bent u slachtoffer van identiteitsfraude meld dit dan altijd bij het Centraal Meldpunt IdentiteitsfraudE (CMI). Mocht door de overheid een fout zijn gemaakt met uw identiteit, meld dit dan altijd bij het Meldpunt Fouten in Overheidsregistraties (MFO) en vraag hen om hulp. In de folder Geef oplichters geen kans: een veilig ID staan de vormen van identiteitsfraude en hoe u uw schade beperkt.
Wat kunnen criminelen met uw identiteit?
Criminelen verdiepen zich in de werkwijze die bedrijven en individuen hanteren om de identiteit van klanten vast te stellen. Zij proberen deze werkwijze te misbruiken door gebruik te maken van informatie van klanten en/of valse identiteitsbewijzen.
- Diefstal van gegevens en documenten. Uit uw huis, tas, of waar u het in bewaring geeft, uit uw brievenbus, computer of mobiele telefoon.
- U wordt verleid tot het delen van gegevens. Via phishing e-mails, online advertenties of babbeltruc aan de telefoon of aan de deur. In sommige gevallen kunt u verleidt worden om een kopie van een geldig legitimatiebewijs toe te sturen.
- De oplichter vindt uw gegevens. In slecht beveiligde administraties, in uw afval of via het internet en social media.
Mogelijke scenario’s
- De crimineel opent rekeningen op uw naam met de bedoeling betalingen te ontvangen voor zogenaamde verkopen via advertenties op websites en internetforums. Lees meer over identiteitsfraude via advertenties
- De crimineel opent rekeningen op uw naam met de bedoeling om schulden aan te gaan op uw naam.
- De crimineel fingeert uw verhuizing. Zo probeert hij van u als rekeninghouder aan uw beveiligingscodes en authenticatiemiddelen (wachtwoord, DigiD, bankpassen etc.) te komen.
- De crimineel vraagt uit uw naam een vervangend authenticatiemiddel en/of beveiligingscode aan en ‘hengelt deze vervolgens uit de brievenbus’.
- De crimineel doet bestellingen bij webwinkels uit uw naam.
Uw identiteitsbewijs komt op de zwarte markt. Een oplichter kan daar een identiteitsbewijs kopen van iemand die op hem lijkt. Bij identiteitscontroles kan deze ‘lookalike fraude’ moeilijk te herkennen zijn.- Naast zaken rond veilig bankieren zijn er ook andere gebieden waar de crimineel uw identiteit kan misbruiken. U leest hierover in de folder Geef oplichters geen kans: een veilig ID.
Wat doet de bank?
- Bij het openen van een rekening wordt gevraagd om een geldig identiteitsbewijs en wordt nagegaan of deze als gestolen is gerapporteerd.
- Beveiligingsmiddelen en -codes zoals passen, pincodes en wachtwoorden worden los van elkaar opgestuurd of moeten persoonlijk worden afgehaald.
- Van transacties en wijzigingen in persoonlijke informatie wordt vaak een bevestiging gestuurd die de klant kan controleren.
- Banken informeren u zo goed mogelijk over identiteitsfraude en waarschuwen u voor actuele aanvallen via de bankenwebsite.
Wat kunt u doen?
- Oplichters zijn meesters in het winnen van uw vertrouwen. Lees hierover in de folder Geef oplichters geen kans: een veilig ID. Trap niet in babbeltrucs aan de telefoon of aan de deur, wees alert bij online advertenties en e-mails waarin u op links moet drukken. Bij twijfel of uw bank de afzender van een bericht is, kunt u altijd eerst uw bank bellen.
- Ga zorgvuldig om met uw identiteitsbewijzen. Geef geen identiteitsbewijzen of kopieën aan mensen of partijen die u niet kent of niet vertrouwt. U kunt uw identiteitsbewijs ook versleuteld en met watermerk toesturen. Gebruik daarvoor de KopieID app van de Overheid.
- Zorg ervoor dat uw brievenbus goed beveiligd is. Het moet niet mogelijk zijn eenvoudig informatie uit uw brievenbus te vissen. Denk hierbij aan een door de oplichter aangevraagde nieuwe betaalpas op uw naam, aan brieven van de Belastingdienst, loonstrookjes, jaaropgaven of verzekeringspapieren.
- Zorg ervoor dat iemand uw brievenbus leegt als u langere tijd niet thuis bent.
- Sla alarm als een beveiligingsmiddel en/of beveiligingscode niet aankomt.
- Klik in e-mails nooit op een link naar een inlogpagina. Surf zelf naar het juiste webadres. De pagina waar de link naar verwijst, kan een namaakwebsite van de crimineel zijn.
- Beveilig uw digitale accounts zoals DigiD, iDIN of social media met twee-staps-authenticatie: u ontvang dan een extra controle per sms of u genereert deze code met een app. Een oplichter kan dan niets beginnen zonder uw telefoon, tablet of computer.
- Controleer regelmatig uw persoonlijke gegevens en transacties op al uw rekeningen.
- Meld verlies of diefstal van bankpassen, creditcards e.d. direct bij uw bank.
- Meld verlies of diefstal van uw identiteitsbewijs direct bij de politie en uw gemeente.
- Alarmeer uw bank bij vreemde transacties en fouten in persoonlijke gegevens.
Aanwijzingen van identiteitsfraude
- Er is persoonlijke informatie gewijzigd zonder dat u hiervoor opdracht gegeven heeft.
- U kunt geen geld meer opnemen.
- Er staan transacties op uw rekeningafschrift waarvoor u geen opdracht gegeven hebt.
- U kunt niet meer inloggen op internetbankieren.
Bent u slachtoffer van identiteitsfraude?
- Meld Identiteitsfraude meteen bij uw bank.
- Meld de identiteitsfraude bij het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude (CMI) van de Rijksoverheid.
- Neem contact op met de betrokken instanties.
- Leg een logboek aan van de gebeurtenissen en bewaar alle relevantie correspondentie. Verzamel zoveel mogelijk bewijs waaruit blijkt dat er sprake is van identiteitsfraude. Denk hierbij aan kopieën van bankafschriften, brieven van incassobureaus of aanvragen van abonnementen.
- Vermoedt u (als slachtoffer of getuige van) een strafbaar feit, doe aangifte van identiteitsfraude bij de politie. Neem zoveel mogelijk documenten mee om uw verhaal te ondersteunen. Zonder aangifte kan de politie geen opsporingsonderzoek instellen en zonder aangifte kunt u de schade niet op de dader of de verzekering verhalen en kan de dader niet gestraft worden.
- Wijzig wachtwoorden van uw accounts regelmatig. Gebruik sterke en verschillende wachtwoorden. Een sterk wachtwoord is lang en bestaat uit een combinatie van gewone letters en cijfers, kapitalen en bijzondere leestekens. Dit kan ook een korte zin zijn.
- Als er op uw naam een profiel is aangemaakt op Facebook, andere sociale media of Marktplaats, dien dan bij betreffende organisatie het verzoek in om dit profiel te laten verwijderen.
- Overweeg of het in uw situatie verstandig is om uw privé en/of zakelijke contacten te informeren dat u slachtoffer bent van identiteitsfraude.
